Maand: mei 2022

Een politieauto werkt zich langzaam door de blauwe begroeiing, en komt het kleine tractorpad af dat daar naar het terrein leidt.
Daar ligt het zomerhuisje, eenzaam op de landtong, in de nooit volledig donkere juninacht.

Met deze twee regels begint het romandebuut van de Zweedse auteur Alex Schulman met de veelzeggende titel De overlevenden. Het verscheen in 2021, in het Nederlands vertaald door Angélique de Kroon bij uitgeverij De Bezige Bij. De start van dit verhaal laat onmiddellijk al het schrijftalent van deze auteur zien. In het zomerhuisje komen na twintig jaar de drie broers Pierre, Benjamin en Nils bijeen, Op deze plek liggen enorm veel herinneringen aan hun jeugd, gekenmerkt door onvoorspelbaarheid en gebrek aan aandacht. Juist hier loopt de spanning steeds verder op en is steeds duidelijker dat er zich vroeger een tragedie heeft afgespeeld.

Hoewel De overlevenden de eerste roman is voor Schulman, is aan de schrijfstijl duidelijk te zien dat hij geen groentje is met vijf autobiografische werken op zijn naam. Door doeltreffend de juiste woorden te gebruiken, gelardeerd met rake beschrijvingen leest dit boek als een filmscenario. Toch vult de schrijver zeker niet alles in en laat hij voldoende ruimte voor interpretatie. Schulman blijkt een ster in het weglaten, hetgeen het inlevingsvermogen en, belangijker nog, het leesplezier vergroot.

Een ander ijzersterk punt is de uitwerking van de personages. Het verschil in karakter tussen de broers is geloofwaardig en in alle opzichten nuttig voor het verhaal. Het biedt de lezer de mogelijkheid het gebeurde vanuit verschillende perspectieven te beleven en daardoor zelf een oordeel te vormen. Het lijkt er soms zelfs op dat de schrijver echt van zijn personages houdt; met liefde geeft hij ze precies alle aandacht die ze verdienen. Hoewel iedere auteur dit zou moeten beogen, lopen in De overlevenden de rillingen soms letterlijk over je rug door de gevoelige beschrijvingen.

Wie deze roman leest, zal ongetwijfeld eenvoudig een aantal alledaagse thema’s kunnen onderscheiden. De gevolgen van een niet-ideale jeugd en dan met de name de herinneringen hieraan, omgaan met de dood en met verschillende karakters passeren op een natuurlijke wijze de revue. Overleven krijgt al lezend op deze wijze meerdere betekenissen. In een scala van scènes, afgewisseld met flashbacks komt het geheel uiteindelijk tot een ontknoping die origineel, krachtig en volledig logisch genoemd kan worden.

De overlevenden is een absolute aanrader, een debuut waarop deze auteur terecht bijzonder trots kan zijn.